Interview met Rudi Boekhoven, oud-burgemeester van Zeist en lid van de Raad van Advies van de stichting Wegh der Weegen.
Hij vindt het ‘verhaal vertellen van de Wegh; van groot belang. ,,Grote wegen lijken steeds meer op elkaar. Aan een snelweg is niets bijzonders of fraais te ontdekken, de snelweg is niets meer dan zijn functie. Voor veel provinciale wegen geldt dat ook, al rijdt de automobilist daar wel meer langs landschap en cultuur. Anders is het met wegen met een bijzondere geschiedenis, zoals de Wegh der Weegen. Nog wel, als de band met de historie tenminste niet wordt doorgesneden. Maar dan moet er wel actief gehandeld worden, voordat ook deze weg tussen Amersfoort en Utrecht wordt opgenomen in de lijst van grauwe wegen.” Vindt Rudi Boekhoven, lid van de Raad van Advies en oud-burgemeester van Zeist. Hij steunt van harte het initiatief van de stichting Wegh der Weegen om samen met de overheid en de samenleving te komen tot een Streefbeeld.
Waarom is deze weg in uw ogen bijzonder?
,,De Wegh der Weegen is niet slechts een verbinding tussen A en B. Natuurlijk, zo is die destijds wel bedoeld toen de Staten van Utrecht het groene licht gaven voor de aanleg ervan, midden zeventiende eeuw. Er was nog geen goede verbinding tussen Amersfoort en Utrecht, alleen wat kronkelige paden die in de loop der eeuwen waren uitgesleten. Maar deze weg is een mooie illustratie van het denken en de cultuur van deze eeuw. De mens schept niet alleen iets functioneels, maar het moet ook nog eens fraai zijn. Een ode aan de schoonheid. Destijds dacht men de schoonheid van de natuur te imiteren door wiskundig volmaakte vormen. Maten en vormen, in een bepaalde verhouding tot elkaar, weerspiegelen de volmaaktheid van de natuur. De schepping zoals men dat toen zag. Je ziet dat ook in de muziek: Bachs getallen die in de muziek zijn verwerkt, zijn beroemd. Mooiere muziek is er niet, zeggen velen.’’
Maar zien we daar nog wat van terug?
,,Eigenlijk nog best veel. Vooral het rechte stuk tussen Amersfoort en Soesterberg is nog onveranderd, al was de weg veel breder ontworpen, 60 meter maar liefst. Alleen de Stichtse Rotonde heeft aan het begin roet in het eten gegooid. Verderop bij Soesterberg is de weg in de jaren zestig van de vorige eeuw om het dorp heengelegd. De oude weg door Soesterberg is er nog wel gelukkig. En op het laatste stuk loopt de weg ook niet helemaal meer volgens het oude tracé. In de loop der tijd heeft de mens er aardig wat aan gerommeld. Daardoor is het steeds meer een gewone weg geworden. En van het oorspronkelijke ideaal, overal landgoederen op de vakken langs de weg, is niet veel terecht gekomen. ’’
Dreigt de teloorgang van die oude Wegh met zijn vakken en sorties?
,,Nee dat is gelukkig niet het geval. In bestemmingsplannen van de gemeenten en de structuurvisies van de provincie is het behoud van de vakkenstructuur vastgelegd. Je ziet de laatste jaren ook nieuwe ontwikkelingen langs de weg die voortbouwen op die oude vakkenstructuur, met zijn langgerechte percelen haaks op de weg. Die is nog aardig zichtbaar en dankzij de recent geplaatste sortiestenen nog iets duidelijker zichtbaar. Wat ik toejuich is dat er in verschillende plannen wordt voortgeborduurd op die vakkenstructuur. Dat zie je in het dorp Soesterberg en in de nieuwe woonwijk die op de vliegbasis is gepland, daar wordt die vakkenstructuur juist doorgetrokken. Dat is bouwen met respect voor het verleden. Het zou mooi zijn als dat meer zichtbaar wordt. En dat moeten we ook vastleggen als norm voor nieuwe ontwikkelingen.’’
Moet de weg dan zo veel mogelijk weer terug naar zijn oorspronkelijke staat?
,,Ik denk niet dat dat gaat lukken maar dat moeten we ook niet willen. Respect voor de geschiedenis betekent niet dat alles terug moet naar het oude of dat we weer gaan bouwen in zeventiende-eeuwse bouwstijl. Je kunt echter de historie wel op een moderne manier weer meer zichtbaar maken. En ik vind het ook belangrijk het verhaal van de weg bekender te maken. Ideeën van de stichting om ook via nieuwe media bekendheid te geven aan de weg, juich ik toe. Het maakt van de rit over deze weg een stukje beleving van de historie. Dat vind ik een verrijking. Het zichtbaar maken van het verleden schept ook een band met het verleden, verbreedt je horizon. Respect voor en kennis van het verleden verdiept je kijk op het leven. En deze weg heeft zo’n rijke historie, het is jammer dat dat zo weinig bekend is. Er valt veel te zien, en het landschap en de cultuur gaan hier een mooie verbinding aan. En wie weet gaan automobilisten wel langzamer rijden, haha. Scherts natuurlijk, maar je hoeft hier niet met de blik op oneindig overheen te razen.’’’
’’Wat verwacht u van een Streefbeeld? De bijl in alle lelijke gebouwen?
,,Lelijke gebouwen, nou ja die ken ik eigenlijk niet, behalve het grote transportbedrijf bij de woonwinkels van Soesterberg. Die zou je misschien met een bomenrij kunnen afdekken. Maar de geschiedenis van de Wegh valt natuurlijk niet alleen samen met wat er eeuwen geleden is aangelegd. Ook bijvoorbeeld de bouw van de eerste McDrive bij Huis ter Heide hoort onlosmakelijk bij de geschiedenis van de weg en de Amerikanen op de vliegbasis, die natuurlijk ook veel gebruik hebben gemaakt van de weg. Dat is een mooi verhaal. Ik denk dat een Streefbeeld een kader kan scheppen voor nieuwe ontwikkelingen van de Wegh. Niet zozeer aangeven wat we weer in ere willen herstellen, maar meer van wat moeten we behouden en op een moderne manier versterken. En vooral: wat willen we niet? Geen hoogbouw, geen meanderende weg, geen immens grote bedrijven. Maar ik heb niet de illusie dat we een koetsenpad kunnen aanleggen om het gevoel van de zeventiende eeuw te herbeleven. We kunnen denk ik wel meer doen met die gedachte van geometrie en vakverdeling.’’
Vindt u het van belang dat de samenleving meepraat, te beginnen op de dialoogavond op 18 september?
,,Het is echt iets van deze tijd en dat juich ik toe. Gemeenten en provincie en afgestudeerde planologen hebben niet het alleenrecht om te beslissen wat het beste is. Er zit heel veel kennis in de samenleving en ook heel veel betrokkenheid en creativiteit. Dat geldt natuurlijk vooral voor de aanwonenden en de inwoners van Soesterberg, maar ook van de vele gebruikers van de weg.’’
Interview door Piet van Dijk.
